
تیكانلئ سئودا
بیر
تیكان كیمی باتئرسان الیمه، سنی آختارار كن
سولاندی،
قاباررادی ایاغ لریم ، بیاباندا گئزركن
یوللارینه
گول سپتیم، دئدیلر دایان او خاری سئور
یاشاتئپ، اؤزونه دولاندرار تیكانلارئ ، بونو
سئور
ندن
سنی گول گؤروردوم ، گوللر ایچینده آختارئرا
اولمییه
سندن گتیب گول قوخوسو، ضولمت آختارئرام
قویون
یئنیدن باخئم، سانئرام دوررو حیاتیم گئلیر
چكین
پیس، خارو قارراننئغ اللری، بیرجكه یارئم گئلیر
هامئ
گؤلوردو ، هوپ بوولوب، هاوایا اؤچوردو
دمه منیم روحوم، منن سس سیزجه سمایا اؤچوردو
قالدئم
كئ یا رب، منیم روحومو یانلئز سن آلئرسان
جانلاندئرب
، سئویشدیریب، سن بوجاندان آلئرسان
حالئما
ائللر آغلادئ، اؤره ییمه تیكانلار سانجئدی
بو
آپاران نه دیر ، سئل دیر، بوراندئر، نه سانجئدی
توتولموشدوم
، آلئشمیشدئم، ایستی سویوغ گؤونونه
قوپاردئن
دویغولارئمی مندن ، آپاردئن اؤز گؤونونه
داها
جان قال مائب منده، نی نیسن اؤ گونو بو گونو
ایكی
دونیا بیر اولسادا ، یازئبلار منه اؤ گونو بو گونو
دئیب
ای ایشئغا دوغرو گئدن ،قال بو یالان دونیادا
تاكئ یتیشسین دوشمنلر،تیكانلئ سئودالار مورادئنا


دوداخلانماق ایستهییرم
یاپیشان بیر اؤپوجوك آلماق اوچون
آلتون اوزوك
بارماغینا تاخمالییام
هؤرموشم بارماغینی بارماغیما
سیخیرام گؤزلریمی گؤزلرینه
باتاجام بیر دؤشهی اوسته سریلن ساچلارینا
بئله بیر ریتمیده كیملر یاشاماز


سن
گئل گئل ایله سن
اللریم،
گؤزلریم سنی گؤزلر سن گئلگئل ائیلهسن
سماء
دان یاردئمجی گؤندهریلر منه
یالقئز
گؤنلریم گریده قالار سن گئلگئل ائیلهسن
او
دونیا ، بو دونیا منیم اولار سن گئلگئل ائیلهسن
دایان،
دئنن دردینی، اورهیینین غمینی منه
آزالیر
كدریم، اورهیی مین یارسئ سن گئلگئل ائیلهسن
ائللر
گئلر سیسمه، سازئما، سن گئلگئل ائیلهسن
قاچیرسان
مندن گؤزلرین دییر بونو منه
بیلیرسن
قفسده كئ ترلانیم اوچار سن گئلگئل ائیلهسن
یازیلاریم
سئوگیه دونر، سن گئلگئل ائیلهسن
یاراتدیغین
او سئوگی یالان اولدو منه
یورغون،
سینیخ قانادئم اوچار سن گئلگئل ائیلهسن
ایلان
دیلی چیخاردیلار دوشمنلر منه، سن گئلگئل ائیلهسن
منیم
بو قارانلئق دونیامی چوخ گورللئر منه
دوشمن
نه دیر، قارانلیق نه دیر منه، سن گئلگئل ائیلهسن


مشاهیر
و مفاخر ادبی شهرستان ساوه فراوانند و هر كس به نوعی با آنها آشنا است. یكی از
ایشان حكیم تیلیم خان شاعر توانای توركیسرا میباشد. تیلیمخان در بین توركزبانان
ساوه، همدان، قزوین و آزربایجان كاملا معروف و آشنا است.
زبان توركی رایج در شهرستان ساوه، شاخهای
از توركی آزربایجانی میباشد كه به گویشهای همدان، قزوین، اسدآباد، زنجان، تیكانتپه
و شاهیندژ بسیار نزدیك است.


یامان
یادئما دوشورسن اورگیمه باخاندا، بیلیرسن نییه ؟!
هردن
كدرلنیب هردن اوزولوب آغلیئرام، بیلیرسن نییه؟!
بیر
دونیا قدر سئوگیله سنی سئودیم ، بیلیرسن نییه ؟!
یانئدئم
، توتوشدوم ، آلوولاندئم ایچیمنن، بیلیرسن نییه ؟!
دیئللر
كئ اؤركدن اؤریه یول وار، بیلیرسن نییه ؟!
آنجاق
هر نه چالشدئم تاپانمادیم اؤ یولو، بیلیرسن نییه ؟!
آما من
دئیرم كی بو یوللاردا چوخ اؤرك وار، بیلیرسن نییه ؟!
آخی سنی
سئوركن، سنه باغلاناركن، سئویلمدیم من ، بیلیرسن نییه ؟!!
تانرییا
یالوارام كئ ینه منی سالماسئن بو یولا، بیلیرسن نییه ؟!
چون
سادهجه تانرئ سئوگیسی گئرچكدی، بیلیرسن نییه ؟!
ای دیلی
بولبول، كونلو ، اؤرگی ایكی یوللو ؟!
سنی ،
سنه و بیرتك آللاه بئراخدئم ، بیلیرسن نییه ؟!


دویغولار بولاغی جوشمور دریندن
گؤلوموز قورویور داشمیر عدالت
بیرینی دئمهدن مین بیر ائشیتدیك
قولاغسیز پیچیلتی دیلسیزلیك ساتیر
كوسولو آنالار قارین یئكهلدیر
دوغدورور آتا دیلسیز كؤرپهلر
اولایان قوردلاردی كؤپكجیك اولوب
دونوزلو مچید !
هاردا اولوبدور!؟
هاردا !؟ دولوبدور!؟
آنلینی نامازلا قازانلار گلیب
اریدیر قورشونو اورهك ایچینده
قورولور آغاج دارلار گؤیهریر
ائولر یئخیلیر قبیر تیكیلیر
بو بیر شكیلدی گؤز گیلهمیزده
دانساقدا اولمور
دانماساق اولمور
آراز بویو دردی چؤزه بیلسهیدیك
او تایی بو تایدا گزهبیلهردیك


قوزئی
قوطبدا یاشایان اوبالارین اووچولارین ان ماراغلی و اؤنملی اووچولوقلاری ؛ قورد
اووچولوغودور. اونلارا بو ایش چتین اولدوغونا گؤره بیر جهلیك (زرنگی بیشرمانه)
یول ایله بو ایشی گؤرورلر.
اونلارین
اسكی بابالاری ایتیلمیش خیرداجا بیچاقلاری، چاناخلارین دیبینده دیك یاپیشدیراندان
سونرا (یونقا كیمی = رنده كیمی) آزجاجیق قان دولدوروب، او چاناغی قورد گزن یولاردا
قار ایچینده باسدیرارمیشلار. قورد قانین اینسیسینی دویوب او چاناخلارا یاخین
اولور. ایندی قورد قانین اینسیسیندن بوسبوتون هوشباشینی ایتیرمیش كیمیدیر. دیلیایله
قانی یالاییر آنجاق دوشونمور كی دیلی یارالانیب و همن یارالاردان قان آخیر چاناغا
دولور و اؤزو او قانی ایچر. بو قان ایچمك 20 دقیقهدن اوزون سورمور. ایندی قورد
یئره دگیب، آغزی بورنوندان قان سوزولور. یاشامینین سون دقیقهلریدی. اووچو باشینین
اوستونده دوروب و قورد اونون الیندهكی بالتایا گؤز تیكیبدیر. بالتا گؤیه قووزانیر
و تارپ ... سسی گلیر.
سیزجه
دیل اووچولاری! چاناخلارینا نه دوزوبلر!؟


سن یاشاركن
بیر گؤن سارالئب سولورام من
بیر گؤن داها یئنی دن دوغولورام من
یاشائب، سئزلاییب، سائیق لایئرام من
یوللارا باخاركن ایچیمنن سئزلایرام من
گؤزوم داها یاخچی گؤرمور سانئرام من
آخئ داها گؤزلریمین نورون الدن وئریرم من
بیلسیدیم یالنسان، وئرمزدیم بیر دامجئ گؤزو
یاشئمی من
بیلیسن عمروم قوتارسادا، اریسم ده من
گوزلیم بیر شئی یاخچی بیلدیم آخیر من
قوی بونو دونیا عالم بیل سین كی
من سارالئب سولدوم سن یاشاركن
سئودا ( اؤز كندی دویغولارم)


بیزیم
كیمی اینسانلاردی
اینسانلیغی
اؤلدوروروك
آداملیقدان
دانیشاراق
آداملاری،
آدملیغی سؤندورورك
قارا،
قیزیل، ساری دَری
آدام
رنگی بویالاندیق
دوشونجهنی
كیم بویادی!؟
قانلا
بئله
اوستون
اینسانلاریق دییهن
بلهشتیریر
سؤز بولاغین
سؤندورورلر
گؤز یاناغین
قارا
باخیشلار، آلقیشلار
هورا
دئمك؛ های كوی سالماق
قیرقین
سالان، امر ائدنده
سوروشدولار
ندن بئله!؟
سؤیلهیهرك
قارنین قاشیر
بومبالارین
ایشیغیندان؛ گؤز قاماشیر


آهای! دارچیلار
آهای!
سیزینلهیم دارچی
قارداشلار!
قانداشلار!
یوردداشلار!
منی دارا چئكنده ایشقسیز بیر قارا گئجهده آسین.
آخی! گوندوزده گونه باخماق ایستهمیرم
گونون قیزارماغینیدا گؤرمك ایستهمیرم
اوتانماسین دییه منی گؤرنده
نئچه ایللر چالیشیلدی
چالیشدیم
دارآغاجلارین كؤكو قوروسون
ایندی یالنیز من قالدیم و بو دارآغاجی
یئنی بیر دوئل آپآجی
دارآغاجلارین كؤكو دریندی درین
سانكی هؤرولموش توپراغلاردا
قورولوغو منی آلداتمیشدی
ایندی كؤكومو قازدیراجاق یئراوزوندن
آی كامیل اولان بیر گئجهده
دوواناغین ایچیندن آیا باخماق ایستهییرم.
دلی اولماق ایستهییرم.
صاباحدا! دار مئیوهسییم
درین منی
باسدیرین یئره


من گئدن یوللارین، هئچ دؤنمهیی یوخدور؛ گلیرن !؟
یولو یوققوشدو جانیم، ائنمهیی یوخدور؛ گلیرن !؟
قورخولو یولودو، اوزون، قیقاجی یولدور؛ گلیرن !؟
باشیمیزدان سو آشیب، داشماداییق؛ تئز گلیرن !؟
گئجه قالما؛ اؤلومون كروانی كئچدی؛ گلیرن !؟
اَلیمیز بوشدور اؤرهك خوش، قاچا قاچدی، گلیرن !؟
اینانیب ایشیقلیدیر یوللاریمیز دوز ؛ گلیرن !؟
بو بیزیك! سان دلیییك؛ چیرمالانیب تئز گلیرن !؟
قارمالار، بمبمهجهلر، گؤزلویور آنجاق؛ گلیرن !؟
سیناجاقسان، اؤلهجكسن، دؤنهجكسن، گلیرن !؟
بوش شوشه ایچگیلری سن گییهجكسن؛ گلیرن !؟
گئتدیلر بابكیلر؛ پیشهوری یا دلیلر؛ تئز گلیرن !؟


شانلی بابك قولوندا اَللی میلیون قول گؤیردی گؤزون آچ


بیلسیدیم
اگر آیریلیغین رنج و بلاسین
قویمازدئم
ازلدن سینمه عشق بناسین
باغریم
باشینی تئز فراقون ائله دلدی
وصل
اولماسا مؤشگلدو تاپا بیر شخص دَواسئن
ایلاهی
یازان خططی خلایق یازا بیلمز
الله
بیرینی یئخدی بشر قاوئزیا بیلمز
بیر
شانس كئ یاتدئ قوجالان ... بنظر
یوز
مین دانا حوری یئغیشا قاوزیا بیلمز


تورکلرده داش اینانجی Türklərdə daş inancı
ایلکه انسانین نئجه یاراندیغی، یئر اوزونه هاردان گلدیگی، چئشیدلی خالقلاردا و اینانجلاردا آیریم شکیللرده روایت اولونورسا، اونون، ایلک سیرداشینین داش اولدوغو بوتون بودونلارا بللیدیر. اینسانین یاشاییشی سؤسوز داشایله باغلی اولموشدور.


طابیب
سن اللمه بنیم یارامئ
بنی بو حاللارا قویانئ گتیر
قابول
ائتمم بیر گون اكسیك اولورسا
بندن
بو اؤمرومو چالانی گتیر
گئت
آرا بول گتیر ساچلارئنی یول گتیر
بیر
كور اولدو گوونییور اؤزونه
نامه نامه اینیئلییور سازئمنان
دونیانئ
وئرسلر یوخدو گؤزومده
دیلی
بولبول قاشئ كامانئ گتیر
گئت
آرا بؤل گتیر، ساچلارئنی یؤل گتیر
میننت
ائیله گارشئ سئننان بئخمادان
حاطئرئنی
گؤنلوؤنو یخئمادان
چابوؤك
یتیش جان بدندن چیخمادان
فاكئرین
دردینه درمانئ گتیر
گئت
آرا بول گتیر، ساچلارئنی یؤل گتیر
مرحمت
ائتمییور گؤزون یاشئنا
سن
درمان آراما بوشو بوشونا
اؤلؤوریسم
مزارئمن باشئنا
حایتئما
سبب اولانئ گتیر
گئت
آرا بول گتیر، ساچلارینی یول گتیر
حایتئما
سبب اولانی گتیر
گئت
آرا بول گتیر، ساچلارینی یول گتیر
توركجه بایاتئ : ریضا دائی
