چاغری (دعوت)
بیر
قادین ائودن چؤله چیخدی و اؤچ قوجا كیشی
گؤردو كی اوزون آقساققالاری وارایدی، (اونلار) ائوینین قاباخدا كی یورت (حایاط)
دا اوتورموشدورلار. قادئن اونلاری تانئماییب سؤیلهدی:
-
اینانمیرام سیزی تانئیام! آنجاق بلكه
سیز آجسینیز!؟ ریجا ائدیرم ایچهری گلهیب بیر شئ یییهسینیز.
اونلار
سوروشدولار :
-
كیشینیز ائودهمی؟
قادئن
یانیتلادی:
- او چؤلدهدیر.
اونلار
جاواب وئردیلر:
-
اوآندا بیز ائیلییه بیلمریك ایچهری
گلاخ.
آخشام
چاغی قادئنئن اَری ائوه گلدی. قادئن اولایلاری اونا آچیب سؤیلهییر. كیشیده دئییر:
گئت اونلارا دئنن من ائودهیم؛ چاغیر ائله گلسینلر ائوه. قادئن گئتدی و اوچ
كیشینی ایچهری دعوت ائیلهدی. اونلار دئدیلر:
-
بیز بیرلیكده بیر ائوه گئتمریك!
قادئن
ایستهدی كی ندن بئله!؟ قوجا كیشیلردن بیری یولداشلارینا بیربیر ایشاره ائدركن
سؤیلهدی:
-
بونون آدی ثیروتدیر و اؤ بیری ایسه
اوغور دور و من سئوگییم.
سونرا
آرتدی:
-
ایندی ایچهری گئت و اَرینله قونوش كی
بیزدن، هانكیمیز ایچهری گلاخ.
قادئن
ایچهری گیردی و دانیشیلان سؤزلری ارینه دئدی. اری بونلاردان چوخ سئویندی. سؤیلهدی:
-
نه یاخشی. ایندی كی بئلهدیر؛ قوی
ثیروتی چاغیراق. قوی او گلسین و بیزیم یاشامئمیزی ثیروتله دولو ائتسین. آروادئ
(قادئنئ) بونو قبول ائتمهدن سوروشدو:
-
عزیزیم ندن اوغورو دعوت ائتمهیك!؟
اونلارین
گلینلری كی اوتاغین بوجاغیندا اوتورموشدور و سؤزصؤحبتلره قولاخ آسیردی؛ بیردن
اؤز تكلیفینی ائیلهدی:
-
یاخشی اولار سئوگینی چاغیراق. یاشامیمیز
سئوگیایله دولو اولار. كیشی (اَر) آروادینا سؤیلهدی:
-
ایییدی گلینیمیزین سوزونه قولاغ آساق.
گئت سئوگینی گؤتور بئلهكی قوناغیمیز اولسون.
قادین
چؤله چیخیب اؤچ كیشیدن سوروشدو:
-
سئوگی هانگیسینیزایدی؟ لوطفن گلسین و
بیزیم قوناغئمیز اولسون. سئوگی آیاغا قالخدی ائوه دوغرو یورودو. او ایكی نفرده
آیاغا قالخدیلار و اونون (سئوگینین) دالیسینا دوشدولر. آروات (قادئن) سورپرایز
اولموش كیمی ثیروتایسه اوغوردان سوروشدور:
-
من یانلئز سئوگینی قوناغ ایستهدیم! سیز
نییه گلیرسینیز!؟
اوچ
قوجا كیشی بیرلیكده یانیتلادیلار:
-
ثیروت یوخسا اوغورو چاغیرسایدینیزسا؛
او بیری ایكیلیك ائده بیلمزدیلر گلسینلر. آنجاق او آن سئوگینی چاغیردینیز؛ هر
یئره او گئدرسه بیزده اونونلاییق. هر یئرده سئوگی اولسا، ثیروت ایسه اوغور اوردادیرلار.
چئوریمن: سئودا زیادپور
************************************************
A woman came out of her house and saw
3 old men with long white beards sitting in her front yard. She did not
recognize them. She said “I don’t think I know you, but you must be hungry.
Please come in and have something to eat.”
“Is
the man of the house home?”, they asked. “No”, she said. “He’s out.” “Then we
cannot come in”, they replied.
In
the evening when her husband came home, she told him what had happened. “Go
tell them I am home and invite them in!” The woman went out and invited the men
in. “We do not go into a House together,” they replied. “Why is that?” she
wanted to know.
One
of the old men explained: “His name is Wealth,” he said pointing to one of his
friends, and said pointing to another one, “He is Success, and I am Love.” Then
he added, “Now go in and discuss with your husband which one of us you want in
your home.”
The
woman went in and told her husband what was said. Her husband was overjoyed.
“How nice!!”, he said. “Since that is the case, let us invite Wealth. Let him
come and fill our home with wealth!”
His
wife disagreed. “My dear, why don’t we invite Success?” Their daughter-in-law
was listening from the other corner of the house. She jumped in with her own
suggestion: “Would it not be better to invite Love? Our home will then be
filled with love!”
“Let
us heed our daughter-in-law’s advice,” said the husband to his wife. “Go out
and invite Love to be our guest.”
The
woman went out and asked the 3 old men, “Which one of you is Love? Please come
in and be our guest.”
Love
got up and started walking toward the house. The other 2 also got up and
followed him. Surprised, the lady asked Wealth and Success: “I only invited
Love, Why are you coming in?”
The old men replied together: “If you had invited Wealth or Success, the other two of us would’ve stayed out, but since you invited Love, Wherever He goes, we go with him. Wherever there is Love, there is also Wealth and Success!!!!!!”
گؤنده ر بؤلوم لر: چئوری (ترجومه)
اوشاق دئدی: آجام!
دئدی: سوس! سوسماسان سنی آتاجایام پیشیك
یئسین!
دئدی: آنا! اودا (پیشیك) آجدی؟
دئدی: بلی!
دئدی: بس آت قوی یئسین!
قایناق: http://www.uzunkuca.blogfa.com/post-184.aspx
گؤنده ر بؤلوم لر: اؤیكو (حكایت)
جاباغالی گؤل
یاتاغیندا اؤلموش ساكین سسسیزجه
یاشامسیز باغالار، چؤمچهبالیغلار
گؤنشدن یارانان كؤلگهده دوشمور
سویون اوزهری قاتقات جاباغا
كیفسهمیش
تورشامیش
پیسپیس قوخولار
هؤرگوتلو هؤرومچك، قالین سارماشیق
دوزهنسیز
قارقاشا
بهیهنمهزلیكلر
بوغموشدو گوجلولر گوجسوز دیرینی
دیرچهلتمك اولورمو سوردوم اؤزومدن
اؤزومده اؤزومدن دوشون ایستهدی
بیر دئوریم یاراداق
دالغا بویلانسین
بالیغین قوشاغی (Quşağı) گؤلده اویناسین
اؤزهندیم نارینجیق قوملا سالدیرام
اورتالیق پوزولسون گؤل شپه دوغسون
بیر آن قوم
بیر آن داش
توللانیش سسی
داش اوچدو یوموروق قالدی الیمده
داش دوشدو یوموروق یئرینده ایسه
دالدالا یوروشلر اویوم Uyum)) یاراتدی
قارانلیق چؤزولدو ایشیق ساپلاندی
*) *) *)
*) *) *) *) *)
*) *) *)
سؤزلوك:
جاباغا = جلبك
باغا = قورباغا
چؤمچهبالیغی =
قورباغا بالاسی
هؤرگوت = دسته – گروه – تشكیلات
هؤرومچك =
شیطان تورو – عنكبوت
سارماشیق =
ساریشان و یاپیشان بیتگی (گیاه)
دوزهنسیز =
نظمسیز
قارقاشا = هرج
و مرج
دیرچهلتمك =
دیریلتمك – یئنیدن جان باغیشلاماق
دئوریم = تغییر
دالغا = موج
بویلانسین =
بویلانماق - حامله اولماق – خرامیدن
قوشاق =نسل
اؤزهندیم =
هوس ائتمك – میل ایستهمك
نارینجیق = چوخ
كیچیك – چوخ بالاجا
سالدیرماق =
حمله ائتمك
شپه = سو قطرهلری
یوروش = یورش – نظمایله حركت ائتمك
اویوم = هماهنگلیك
- بیرلیك
چؤزمك = حل
ائتمك
ساپلانماق =
بیربیرینه باغلانماق – (اؤرنك (مثال) = ایگنهنی
ساپلاماق)
گؤنده ر بؤلوم لر: قوشوق (شعر)
گونومه سن
دوشهسن
هارایلادئم
ایشیتمدین، بوغازئم گاوئشدی، توتولدو، گونومه سن دوشهسن
یالواردئم
، یاخاردئم دؤنوب باخمادئن بوغولدووغوم حالیما، گونومه سن دوشهسن
سازئم
یاندی سیمی قیریلدی، یانئغ كرمی چالئر مودام، گونومه سن دوشهسن
سئوودیغیم
ائللر، اوبالار داها گئلمیرلر بو یالقئزین سوراغئنا، گونومه سن دوشهسن
گونوم
دوغولمادان، صاباحیم آچیلمادان، ندن آغلئیرام ،گونومه سن دوشهسن
كیملر
آغلاتتی، كیملر گولدوردو یالانان اؤزومه باخاباخا، گونومه سن دوشهسن
سئوینجیمی
پایلاشدئلار، كدریمی منه باغئشلادئلار، گونومه سن دوشهسن
چیچكلی
گؤنلریم، قیشا دوندو، بهاریم گئتدی خزان اولدو، گونومه سن دوشهسن
سن گئتدییین
یوللاری داها قوخولائب، باغئرما باسمِهجییم، قوی دومان چن بؤروسون
من قفسده
كی قول قانادی یانئنانا دوشن ترلانام، بولبولم گونومه سن دوشهسن
سئودا
گؤنده ر بؤلوم لر: قوشوق (شعر)
كیم
اویاتدئ منی؟!
یاتمئشتیم،
رویالار ایچینده، عطیرلی گوللر ایچینده كیم اویاتدئ منی؟!
اوچوردوم
قاتقات هاوالارا، قاناد ووروردوم بئلطلار اوستونده كیم اویاتدئ منی؟!
نسیم
یئلی ووردو اؤزمومه، بیر شكیل گئلدی گؤزومه
یا
رب نهییدی گؤردوغوم، دَیدی پارلاق نورو اؤزومه
ایستهدیم
ال وورام، حیس ائدم، توتام اتكایندن
سوروندوم
قارشئسینا، چكمدیم گؤزومو گؤزوندن
سماء
دان سس گئلدی، دایان ای الایاقی چیلپاق گئدن
خبرسیز،
یار ایزن وئرمدن، حسرتله توتولموش گئدن
سئوندیم
كئ یارئمیش بو گئلن، عطیرلی یاسمنیمیش بو گئلن
سوردوم
ای منیم وفاسیز یارئم، سسیزجه گئدیب سسیزجه بو گئلن
یئنه
ندن بیر آن گئلیب، قارشئمدا ازیلمدن قاناد آچئرسان
گؤنلریمه،
دولو دولو سیه بویا غم ماتاحی ساچئرسان
سن
گئدركن دئمهدین نه گؤنه قالارام من، سارالئب سؤلارام من؟!
پس
هانكی قالان حیس و دویغولاریمدان ینیدن وورلارام سنه من؟!
دئدیم
یا رب بو گئلن یار دییل، هچ منیم عشقیمه یانان، خریدار دییل
سندن
ایستهرم ، قایتار بو شیطانئ، بو منیم سئودالی یاریم دییل
یئنه
آییلدیم یوخومدان، سانئرام یار دییلمیش، رویایمئش بو اولان
قالدئم
گئنه بو ضولمت دونیادا سنسیز یوللاری دولانا دولان
گؤنده ر بؤلوم لر: قوشوق (شعر)
محمود
اوجاقلو و بهنام شیخی سامانلو از اتهامات وارده تبرئه شدند.
گؤنده ر بؤلوم لر: گوندم اولای
نظام تعلیمی دولت قاجار در «ممالك محروسه» با هدف تربیت افراد كاردان بومی برای ادارهی امور سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و جز آن تنظیم شده بود و به همین دلیل بر آموزش زبان و ادبیات توركی استوار بود تا دانشآموختههای بومی غیرتورك در ممالك محروسه، بتواند با دولت مركزی و نمایندگان آنان در ولایات و رجال و كبار حكومتی تعامل ایجاد كنند. از این رو وزراء، شاهزادگان و والیان، ادیبان و علمای تورك و غیرتورك را تشویق میكردند كه به نگارش لغتنامههای توركی، تلخیص فرهنگهای مفصل و یا تآلیف قواعدنامهها اقدام ورزند ......
گؤنده ر بؤلوم لر: گؤركسؤز (ادبیات)
تیكانلئ سئودا
بیر
تیكان كیمی باتئرسان الیمه، سنی آختارار كن
سولاندی،
قاباررادی ایاغ لریم ، بیاباندا گئزركن
یوللارینه
گول سپتیم، دئدیلر دایان او خاری سئور
یاشاتئپ، اؤزونه دولاندرار تیكانلارئ ، بونو
سئور
ندن
سنی گول گؤروردوم ، گوللر ایچینده آختارئرا
اولمییه
سندن گتیب گول قوخوسو، ضولمت آختارئرام
قویون
یئنیدن باخئم، سانئرام دوررو حیاتیم گئلیر
چكین
پیس، خارو قارراننئغ اللری، بیرجكه یارئم گئلیر
هامئ
گؤلوردو ، هوپ بوولوب، هاوایا اؤچوردو
دمه منیم روحوم، منن سس سیزجه سمایا اؤچوردو
قالدئم
كئ یا رب، منیم روحومو یانلئز سن آلئرسان
جانلاندئرب
، سئویشدیریب، سن بوجاندان آلئرسان
حالئما
ائللر آغلادئ، اؤره ییمه تیكانلار سانجئدی
بو
آپاران نه دیر ، سئل دیر، بوراندئر، نه سانجئدی
توتولموشدوم
، آلئشمیشدئم، ایستی سویوغ گؤونونه
قوپاردئن
دویغولارئمی مندن ، آپاردئن اؤز گؤونونه
داها
جان قال مائب منده، نی نیسن اؤ گونو بو گونو
ایكی
دونیا بیر اولسادا ، یازئبلار منه اؤ گونو بو گونو
دئیب
ای ایشئغا دوغرو گئدن ،قال بو یالان دونیادا
تاكئ یتیشسین دوشمنلر،تیكانلئ سئودالار مورادئنا
گؤنده ر بؤلوم لر: قوشوق (شعر)
دوداخلانماق ایستهییرم
یاپیشان بیر اؤپوجوك آلماق اوچون
آلتون اوزوك
بارماغینا تاخمالییام
هؤرموشم بارماغینی بارماغیما
سیخیرام گؤزلریمی گؤزلرینه
باتاجام بیر دؤشهی اوسته سریلن ساچلارینا
بئله بیر ریتمیده كیملر یاشاماز
گؤنده ر بؤلوم لر: قوشوق (شعر)
سن
گئل گئل ایله سن
اللریم،
گؤزلریم سنی گؤزلر سن گئلگئل ائیلهسن
سماء
دان یاردئمجی گؤندهریلر منه
یالقئز
گؤنلریم گریده قالار سن گئلگئل ائیلهسن
او
دونیا ، بو دونیا منیم اولار سن گئلگئل ائیلهسن
دایان،
دئنن دردینی، اورهیینین غمینی منه
آزالیر
كدریم، اورهیی مین یارسئ سن گئلگئل ائیلهسن
ائللر
گئلر سیسمه، سازئما، سن گئلگئل ائیلهسن
قاچیرسان
مندن گؤزلرین دییر بونو منه
بیلیرسن
قفسده كئ ترلانیم اوچار سن گئلگئل ائیلهسن
یازیلاریم
سئوگیه دونر، سن گئلگئل ائیلهسن
یاراتدیغین
او سئوگی یالان اولدو منه
یورغون،
سینیخ قانادئم اوچار سن گئلگئل ائیلهسن
ایلان
دیلی چیخاردیلار دوشمنلر منه، سن گئلگئل ائیلهسن
منیم
بو قارانلئق دونیامی چوخ گورللئر منه
دوشمن
نه دیر، قارانلیق نه دیر منه، سن گئلگئل ائیلهسن
گؤنده ر بؤلوم لر: قوشوق (شعر)
مشاهیر
و مفاخر ادبی شهرستان ساوه فراوانند و هر كس به نوعی با آنها آشنا است. یكی از
ایشان حكیم تیلیم خان شاعر توانای توركیسرا میباشد. تیلیمخان در بین توركزبانان
ساوه، همدان، قزوین و آزربایجان كاملا معروف و آشنا است.
زبان توركی رایج در شهرستان ساوه، شاخهای
از توركی آزربایجانی میباشد كه به گویشهای همدان، قزوین، اسدآباد، زنجان، تیكانتپه
و شاهیندژ بسیار نزدیك است.
گؤنده ر بؤلوم لر: گوندم اولای
یامان
یادئما دوشورسن اورگیمه باخاندا، بیلیرسن نییه ؟!
هردن
كدرلنیب هردن اوزولوب آغلیئرام، بیلیرسن نییه؟!
بیر
دونیا قدر سئوگیله سنی سئودیم ، بیلیرسن نییه ؟!
یانئدئم
، توتوشدوم ، آلوولاندئم ایچیمنن، بیلیرسن نییه ؟!
دیئللر
كئ اؤركدن اؤریه یول وار، بیلیرسن نییه ؟!
آنجاق
هر نه چالشدئم تاپانمادیم اؤ یولو، بیلیرسن نییه ؟!
آما من
دئیرم كی بو یوللاردا چوخ اؤرك وار، بیلیرسن نییه ؟!
آخی سنی
سئوركن، سنه باغلاناركن، سئویلمدیم من ، بیلیرسن نییه ؟!!
تانرییا
یالوارام كئ ینه منی سالماسئن بو یولا، بیلیرسن نییه ؟!
چون
سادهجه تانرئ سئوگیسی گئرچكدی، بیلیرسن نییه ؟!
ای دیلی
بولبول، كونلو ، اؤرگی ایكی یوللو ؟!
سنی ،
سنه و بیرتك آللاه بئراخدئم ، بیلیرسن نییه ؟!
گؤنده ر بؤلوم لر: قوشوق (شعر)
دویغولار بولاغی جوشمور دریندن
گؤلوموز قورویور داشمیر عدالت
بیرینی دئمهدن مین بیر ائشیتدیك
قولاغسیز پیچیلتی دیلسیزلیك ساتیر
كوسولو آنالار قارین یئكهلدیر
دوغدورور آتا دیلسیز كؤرپهلر
اولایان قوردلاردی كؤپكجیك اولوب
دونوزلو مچید !
هاردا اولوبدور!؟
هاردا !؟ دولوبدور!؟
آنلینی نامازلا قازانلار گلیب
اریدیر قورشونو اورهك ایچینده
قورولور آغاج دارلار گؤیهریر
ائولر یئخیلیر قبیر تیكیلیر
بو بیر شكیلدی گؤز گیلهمیزده
دانساقدا اولمور
دانماساق اولمور
آراز بویو دردی چؤزه بیلسهیدیك
او تایی بو تایدا گزهبیلهردیك
گؤنده ر بؤلوم لر: قوشوق (شعر)
قوزئی
قوطبدا یاشایان اوبالارین اووچولارین ان ماراغلی و اؤنملی اووچولوقلاری ؛ قورد
اووچولوغودور. اونلارا بو ایش چتین اولدوغونا گؤره بیر جهلیك (زرنگی بیشرمانه)
یول ایله بو ایشی گؤرورلر.
اونلارین
اسكی بابالاری ایتیلمیش خیرداجا بیچاقلاری، چاناخلارین دیبینده دیك یاپیشدیراندان
سونرا (یونقا كیمی = رنده كیمی) آزجاجیق قان دولدوروب، او چاناغی قورد گزن یولاردا
قار ایچینده باسدیرارمیشلار. قورد قانین اینسیسینی دویوب او چاناخلارا یاخین
اولور. ایندی قورد قانین اینسیسیندن بوسبوتون هوشباشینی ایتیرمیش كیمیدیر. دیلیایله
قانی یالاییر آنجاق دوشونمور كی دیلی یارالانیب و همن یارالاردان قان آخیر چاناغا
دولور و اؤزو او قانی ایچر. بو قان ایچمك 20 دقیقهدن اوزون سورمور. ایندی قورد
یئره دگیب، آغزی بورنوندان قان سوزولور. یاشامینین سون دقیقهلریدی. اووچو باشینین
اوستونده دوروب و قورد اونون الیندهكی بالتایا گؤز تیكیبدیر. بالتا گؤیه قووزانیر
و تارپ ... سسی گلیر.
سیزجه
دیل اووچولاری! چاناخلارینا نه دوزوبلر!؟
گؤنده ر بؤلوم لر: اؤیكو (حكایت)
سن یاشاركن
بیر گؤن سارالئب سولورام من
بیر گؤن داها یئنی دن دوغولورام من
یاشائب، سئزلاییب، سائیق لایئرام من
یوللارا باخاركن ایچیمنن سئزلایرام من
گؤزوم داها یاخچی گؤرمور سانئرام من
آخئ داها گؤزلریمین نورون الدن وئریرم من
بیلسیدیم یالنسان، وئرمزدیم بیر دامجئ گؤزو
یاشئمی من
بیلیسن عمروم قوتارسادا، اریسم ده من
گوزلیم بیر شئی یاخچی بیلدیم آخیر من
قوی بونو دونیا عالم بیل سین كی
من سارالئب سولدوم سن یاشاركن
سئودا ( اؤز كندی دویغولارم)
گؤنده ر بؤلوم لر: قوشوق (شعر)