+0 بهیهن
یول دئدیییمیزده؛ شوسا، قیرتؤکولموش، تورپاقلی یوخسا تیللی-داشلی بیر اوزون و قیسا قاییریلمیش (اینسان دوزه‌لتمیش) نسنه‌دن دانیشمیریق. اینسان گوندن‌گونه چوخلو یوللار آراسیندان چوخلو یول‌لارین سئچمه‌سینه مجبوردور. بو هر زامان اینسان اوغلونو سیخینتی‌یا قویور؛ دوغرو-ایچین، دوز – یالان، ساغ-سول، اوزون-قیسا و بو کیمی قاورام‌لارین آراسیندا چابالامایا ایسه دوشونمه‌یه سوروکله‌ییر.
هر حالدا یولون دوشونجه‌وی بیر ساحه‌سی‌ده واردیر. یعنی یول دوشونجه آلانیندا‌دا آراشدیریلیر. دوشونورلره گؤره، دوشونجه‌ده سئچیلمیش و اینانیلمیش یول، بیر سویوت تئرمین‌دیر (اینتیزاعی‌دیر). بو اینتیزاعی یول یالان آنلامینا گلمیر؛ ترسینه، بیر دوغرو دوزگون آماج کیمی دوشونجه‌یه اوتورور.
«آزربایجانچیلیق» بیر یول‌دور. اوزون ایللر بویو آزربایجانچیلیق دالغین و آست‌دوشونجه‌لرده یاشاسادا: نئچه کره بیر گئرچه‌یه چئوریلمیشدیر. بو یول آزربایجان میللتین تاریخسل ذئینینده، بایقین (آرشیو) حالدا قالیبدیر و بو گونوموزده اونون اویانیشینا تانیق (شاهید) اولموشوق.
آتالار دئمیشکن هر «یولا یولچو گره‌کلی‌دیر و یولچویا یولداش.» بو یازی چالیشیر «یولچو» و «یولداش» قاورام‌لاری؛ یولچولوق ایچینده تارتیشیلسین. یالین (ساده) دئمکله؛ اؤزگونلوک (اصالت) یولا وئریلیر یوخسا یولچولارا!؟
یولچو و یولداش
هر یولون یولچوسو گره‌کیرسه؛ یولچویا یولداش گره‌کلی‌دیر. یولچو - یولداش قارشیلیقلی بیر ایلیشکی‌دیر. ایکی یولچو یبری‌بیرینه یولداش ساییلیرلار. یولداشلار اینسان‌اوغلو اولاراق اؤزلرینه اؤزگو (منحصر) دوشونجه‌لری، داورانیش‌لاری و باخیش‌لاری واردیر. ائله بوردا یولون بیر دوغال و یارانیشدان اولان اؤزه‌للییی اوزه چیخیر. یول «بیرلیک» یارادیر یولچولار آراسیندا. بیرلیک هم گوج‌دور هم حرکت‌ائتدیریجی. یول نه قدر اوزون، چتین، تیل‌تیل و گوجلو سونوجلو و سونسوز (دالی هدفلی) گؤرونسه: کسین بیرله‌شدیریجی گوجو چوخدور و البت کی ایناملی یولچولار بئله‌نجی بیر یولا هر ندن‌دن چوخ لازیم‌دیرلار.
آراشدیرمالارا گؤره؛ ایراندا یاشایان خالقین چوخونلوغو؛ چئشیدلی روحسال – ذهنسئل خسته‌لیک‌لرله بولاشمیش‌لار و سونوج‌دا هر کیمسه‌ایله اوزاوزه اولاندا چئشیدلی خسته داورانیش‌لارلا اوزله‌شیریک. یعنی هر اینسان اؤز آچیشقاسی‌ایلا (پنجره‌سی‌ایله) یولا باخیب یولو خریطه‌لندیریر؛ یولو دوزه‌نه سالماغی دوشونور. یانلیش دوشونمه‌دن دئییم کی بو بهیهن (سلیقه) فرقلی‌لیییندن تام آیری‌دیر. بوردا خسته اینسانلار سؤز قونوسودورلار. «خسته‌لر باخیشی»، «خسته‌لر یولو» یارادار. خسته‌لر، یولو اوزادارلار؛ یولدان آزدیرارلار و چولادان قویو قازدیرارلار.
بو گونلر میللی حرکتین دوزگون و صداقتلی چالیشقانلارینین اؤنملی بیر گؤره‌لری خسته‌لری اینجیتمه‌دن ساخلاماق‌لاریلا یاناشی ساغالتماق و داورانیش‌لارینی آریندیرماق تکلیف ائتمه بویونلارینا دوشوبدور. بو باخانلیق (نظارت) حرکت ایچینده گئنل اولاراق یاییملانمالیدیر.
باشقا بیر آچیدان؛ دوغرو دوزگون یولداشلار (اوخویون فیکیرداشلار) اوستون‌ده‌ده بوتونجول حسابلامالار: عاقیل‌دان اوزاق ساییلیر. بعضا بیر سیرا میللتچی‌لر آدلیم بیر میللتچی‌یه حددن آرتیق گووه‌نیب؛ هر زامان او آدام حرکت‌دن قیراغا چکیلیر؛ یوخسا بیر یانلیش ایش گؤرورو؛ یوخسا مصلحت‌سیز سؤز دانیشیر؛ یولا یول گؤزو‌ایله باخمادان او آداما اوستونلوک وئریب؛ سوز او آدامین سؤزو؛ یول او آدامین یولو و او آدامین داورانیشینی باشقالارینا اؤرنک‌له‌ییرلر.
بو «یول میللت یولودور» دئیینلر؛ یولو بوگونکو میللته عایید گؤرمه‌لری یانلیش دوشونجه‌دیر. بو یول دوننیمیزی، بوگونوموزه و بوگونوموزو یارینلارا ساپلاییر. یول کیمسه‌ایله یوخسا قوروپ‌ایله تانینیلمیر و تانیملانمیر. کیمسه‌یه‌ده ( و هئچ قوروپادا) بو یولو سئچیب آیاق قویماغا کیمسه‌دن (هئچ قوروپ‌دان) چاغیریش گؤنده‌ریلمه‌ییبدیر.
کؤنوللو و ویجدانلی آدام‌لار یولداش کیمی بو یولا گیره‌جک‌لر؛ هر زامان‌دا ایسته‌سه‌لرسه کؤنوللو اولاراق دوروب یوخسا قیراغا چکیله‌‌جک‌لر؛ آنجاق کیمسه‌نین حاققی اولا بیلمز یولو اؤز یولو؛ اؤز بیلدییی کیمی تانیتدیرسین.
منجه اؤزگونلوک یول‌ایله‌دیر و یول تام باغلی‌سیز بیر قاورام‌دیر. یولچو، یولداش و فیکیرداش کیمی گئرچک‌لر، یولا باغلی‌دیرلار و گؤره‌ولری یولو گئتمک؛ یولو گئنه‌لتمک؛ یولو سایخاشلاماق و داشلی یول‌‌للارا یولداشلیق ائتمک‌دیر.
بو یول تیل‌تیل دیر
داغا چیخماق چتین‌دیر
تورکجه‌دیر آنا دیلیمیز
دورودور؛ دیری‌دیر؛ دریندیر
محمود اوجاقلو (تایماز)
خزل آیی 1394
گؤنده ر
بؤلوم لر:
توپلومسال (اجتماعی)
+0 بهیهن
صادق زیباکلام، تحلیل گر مسائل سیاسی: در پایان جنگ ایران و عراق هم بین دولت و ملت وفاقی مشابه وفاقی که حول مسئله هسته ای اکنون وجود دارد، وجود نداشته است.
به دنبال پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 همچنین توافق شکننده هسته ای و نتایج انتخابات خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی نشان می دهد که رای مردم می تواند مسیرهای تازه ای بگشاید. بنده اعتراف می کنم به این قدرت اعتقاد چندانی نداشتم اما اکنون نگاهم تغییر کرده است. و صد البته پیروزمندان انتخابات اخیر هم می دانند که اگر فراروی مردم مسیرهای دیگری برای انتخاب قرار داده می شد مردم تصمیمات بهتری هم می توانستند بگیرند.
رئیس جمهور روحانی نیز با تکیه بر این قدرت منبعث از صندوق ها و توافق هسته ای است که طرح " آشتی ملی" را دوباره بر سر زبانها انداخته است. طرحی که می تواند مسیرهای تازه ای در کشور ایجاد کند و نویدبخش افقهای جدید فراروی فعالان ملی تورک در ایران است. حقوقی که می توان بدور از خشونت و در سایه اصلاحات تدریجی بدانها دست یافت. بازهم تاکید دارم که اجرای این طرح بدون حضور ملل و اقوام ایران غیرممکن خواهد بود و قطعا مسئولان به این امر واقف هستند.
رابطه مستقیم آشتی ملی و ملل ساکن در ایران
آقای یونسی در مصاحبه ای با سایت تابناک از احتمال ایجاد آشتی ملی با برجام 2 سخن رانده است. (19/12/1394)
وی عنوان کرده اند : همان گونه که «برجام یک» ما را با دنیا آشتی داد، «برجام 2» نیز در داخل یک آشتی ملی برقرار می‌کند، یک پیوند عمومی، یک همسویی و انسجام ملی به وجود می‌آید. عاملان اصلی شکاف در انسجام ملی، گروه‌های تندرو هستند.
راههای فرارو
1) نامگذاری سال جدید با نام سال آشتی ملی و توافق هسته ای
2) ایجاد کمپین آشتی ملی
فارغ از اینکه خروجی کمپین آشتی ملی برای چه گروه هایی منافع و برای چه حزبی دارای مضرات است و با توجه به توان بالقوه فعالان ملی و قومی در ایران این کمپین میتواند توسط فعالان ملی ترک و آزربایجانی در ایران مطرح و پیگیری شود. باید برای تشکیل چنین کمپینی و بر اساس اجماع عقلا و بزرگان ملی و ملل اقدام نمود.
3) نامگذاری یک هفته به نام هفته آشتی ملی
جهت پاسداشت از دستاوردهای فرهنگی- علمی و سیاسی – اجتماعی و تاریخی مردم می توان هفته ای را به این نام عنوان کرد.
4) تشکیل حزب آشتی ملی (National Reconciliation Party)
در پایان می توان گفت آشتی ملی در ایران باید به درستی تعریف شود. توسل به شیوه‌های امنیتی و قضایی، کاهش حمایت مردم را در پی خواهد داشت.
گؤنده ر
بؤلوم لر:
یؤنه تگیل (سیاست)